O pożytkach z ksiąg cyfrowych

Pozycje

• Kolekcja rękopisów średniowiecznych - opowieść cyfrowa
  Digital storytelling nt. wystawy "O pożytkach z ksiąg cyfrowych"
• Albrechtau Johann (Jan)
  Duchowny zakonu krzyżackiego, od 1401 r. kanonik kapituły sambijskiej, w latach 1405-1411 dziekan kapituły. Być może posiadał wykształcenie uniwersyteckie. Zgromadził księgozbiór, który ofiarował bibliotece katedralnej w Królewcu. Ocalały z niego cztery rękopisy znajdujące się obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu, trzy z nich zdobią wizerunki Chrystusa, wrysowane zapewne przez właściciela. Trzy kodeksy Jana Albrechtau: Rps 31/III, 35/III i 75/III prezentujemy na wystawie "O pożytkach z ksiąg cyfrowych".
• Modlitewnik (m. in. Geert Groote, Vigiliae defunctorum, Komuniongebete)
  J. niderlandzki. 2. poł. XV w. Pergamin. Niderlandy północne. 16,5 × 11,5 cm. K. I+39+I. Zdobienia: 8 mniejszych inicjałów kaligraficznych o wys. 3 wersów na początku poszczególnych części oficjum i modlitw. Większy inicjał ornamentalny 1r, M(I), o wys. 9 wersów. Korpus litery dwudzielny, czerwono-błękitny. Z inicjału wyprowadzona na prawy margines kaligraficzna wypustka w formie czerwonej wici o licznych zwojach. Z kolumn litery dwa symetryczne pionowe odgałęzienia wyrastają na margines górny. Oprawa: karton, pergamin biały. Wyklejki papierowe. Na przedniej wyklejce ekslibris miedziorytniczy nieokreślonego właściciela z XVIII w. Warsztat nieznany, XVIII-XIX w.
• Di Kronike von Pruzinlant
  J. niemiecki. 2. poł. XIV w. Pergamin. Prusy Krzyżackie. 30 × 23 cm. K. 4.
• Kolektarz brewiarzowy
  Łacina. 1. ćwierć. XV w. Pergamin. Królewiec? 25,5 × 18,5 cm. K. 103. Zdobienia: pięć inicjałów kaligraficznych o dwubarwnym, czerwono-niebieskim korpusie. Inicjały poszczególnych lekcji i kolekt na przemian czerwone i niebieskie o wys. 2 wersów. Oprawa: deski bukowe, skóra jasna, guzy kościane na obu okładzinach, zapięcie uszkowe na pasku skórzanym z bolcem na górnej okładzinie (zachowany bolec i blaszka mocująca). Dekoracja okładzin o kompozycji ramowej ze zwierciadłem, ślepo wyciskana strychulcem i tłokami z motywami floralnymi. Oprawa:
• Statuty zakonu krzyżackiego
  J. niemiecki. XV w. Pergamin. Prusy Krzyżackie (Toruń?) 21 x 16 cm. K. 176. Zdobienia: sześć większych inicjałów kaligraficznych otwierających poszczególne części Statutów: korpusy liter dwudzielne, błękitno-czerwone. Oprawa: deski dębowe, skóra brunatna (silnie przetarta), dwa zapięcia uszkowe na skórzanych paskach z bolcami na górnej okładzinie (zachowane bolce i fragmenty pasków).
• Zbiór historii biblijnych, przysłów i cytatów
  Łacina. 1388. Pergamin. Papier. Królewiec? 28,5 × 21 cm. K. 218 + I. Oprawa: deski dębowe, skóra wiśniowa, po pięć guzów rogowych na obu okładzinach (brak dwóch guzów na górnej okładzinie), dwa zapięcia uszkowe na skórzanych paskach z bolcami na górnej okładzinie (zachowany jeden bolec i jeden luźny pasek z uszkiem), przy górnej krawędzi dolnej okładziny łańcuch (uszko mocujące, 5 ogniw, pierścień mocujący). Prusy Krzyżackie, koniec XIV w.
• Pasjonał
  J. niemiecki. Ok. 1320-1330. Pergamin. Dzierzgoń? 32 x 24,5 cm. K. 214. Zdobienia: dwa większe inicjały filigranowe, czerwono-błękitne, rozpoczynające prolog i pierwszy rozdział Pasjonału, k. 1v: O (starker got), 12 wersów, k. 2v: N(ycholaus), 10 wersów. Filigranowe inicjały na przemian czerwone i błękitne, o wysokości 2-4 wersów, rozpoczynające poszczególne legendy. Oprawa: deski dębowe, skóra jasna, dwa zapięcia uszkowe na skórzanych paskach z bolcami na górnej okładzinie (zachowane guzy i blaszki mocujące).
• Pisma św. Gertrudy z Helfty i św. Brygidy szwedzkiej
  Łacina. Lata 80. XIV w. Papier. Nadrenia północna? 20 × 30 cm. k. 200. K. 183v: inicjał C(um), błękitno-czerwony, o wys. 10 wersów. W oku litery przedstawienie twarzy kobiecej okolonej welonem (zapewne wizerunek św. Brygidy). Oprawa: deski bukowe, skóra brązowa, dwa zapięcia uszkowe na skórzanych paskach z guzami na górnej okładzinie (zachowane blaszki mocujące), po pięć guzów mosiężnych na obu okładzinach. Dekoracja okładzin ślepo wyciskana strychulcem i tłokami m.in. o formach pieczęci.
• Apokalypse
  J. niem. Pergamin. 4. ćwierć XIV w. Malbork? 31 × 23,5 cm. K. 199. Zdobienia: 46 miniatur wykonanych farbami temperowymi, ilustrujących w sposób dosłowny tekst Apokalipsy, ukazujących także braci zakonu krzyżackiego jako Bożych rycerzy ("milites Christi") uczestniczących w dziele Zbawienia. Ozdobne inicjały kaligraficzne (litterae elevatae) na początku każdej kolumny tekstu, brunatnym inkaustem. Oprawa: deski dębowe, skóra brązowa, dwa zapięcia uszkowe na skórzanych paskach z bolcami na górnej okładzinie (zachowane blaszki mocujące i bolce), po pięć guzów mosiężnych na obu okładzinach (brak jednego guza na górnej okładzinie). Prusy Krzyżackie, 4. ćwierć XIV w.
• Komentarz do 4. księgi Sentencji Piotra Lombarda
  Łacina. 1438. Papier. Gdańsk? 30 x 21 cm. K. 287 + I Oprawa: deski dębowe, skóra jasna, 2 zapięcia uszkowe na skórzanych paskach, z bolcami na górnej okładzinie. Dekoracja okładzin o kompozycji ramowej ze zwierciadłem, w którym wzór rombowy, ślepo wyciskana strychulcem i tłokami z motywem m.in. smoka i rozetki. Na wyklejce górne okładziny nota własnościowa: "liber fratris Andree Ruperti plebani" oraz sygn. 1260 (Państwowa i Uniwersytecka Biblioteka w Królewcu) Gdańsk, Introligator Smoka – I (Introligator Smoka – starszy), l. 30.-40. XV w.
• Komentarz do Ewangelii wg św. Jana
  Łacina. 1384. Papier. Praga lub Królewiec. 29,5 x 20,5 cm. K. 176. Zdobienia: k. 1ra: inicjał filigranowy E(cce), o wys. 4 wersów, dwubarwny (czerwono-czarny). Oprawa: deski bukowe, skóra biała, dwa zapięcia uszkowe z bolcami na górnej okładzinie (zachowane szczątkowo), po pięć guzów mosiężnych i żelaznych na obu okładzinach (brak guza w prawym górnym narożniku górnej okładziny), u dołu dolnej okładziny ślad po katenacji. Warsztat nieznany, lata 80. XIV w. Wyklejka górnej okładziny – rysunek Chrystus ukrzyżowany, nota: "Hoc volumen reliquit frater Johannes Albrechtow ecclesie sue Sambiensi" (brat Jan Albrechtau legował tę księgę bibliotece katedralnej w Królewcu) i sygnatura Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu
• Kazania o świętych
  Łacina. Koniec XIV w. Papier. Królewiec? K. 170 Oprawa: deski dębowe, skóra wiśniowa, ślady po dwóch zapięciach uszkowych z bolcami na górnej okładzinie, na obu okładzinach po pięć okuć mosiężnych w formie krzyża równoramiennego zakończonego liliami i z guzem pośrodku.
• Dīvān Hāfiza
  Perski. Ok. 1530. 35 x 23 cm. K. II + 135 Zdobienia: k. 1v (frontyspis) wypełniona złotym i błękitnym ornamentem geometryczno-roślinnym. Dwie miniatury szkoły safawidzkiej, wykonane w technice gwaszu, przypisywane Sultanowi Mohammedowi działającemu na dworze szacha Tahmaspa w Tabrizie: scena pałacowa (k. 93v) i scena darowania księgi (k. 112v). Oprawa kopertowa
• Zbiór traktatów z zakresu prawa kanonicznego, filozofii i teologii
  Łacina. 1386. Papier, perg. Praga? 27,5 × 21,5 cm. K. 137 Oprawa: Oprawa: deski dębowe, skóra jasna, ślady po dwóch zapięciach uszkowych z bolcami na górnej okładzinie, po pięć guzów rogowych na obu okładzinach. Wyklejki pergaminowe, obcięcia kart barwione na czerwono. Warsztat nieznany, 4. ćwierć XIV w. Wyklejka górnej okładziny: Chrystusa ukrzyżowany, rysunek piórkiem; nota własnościowa i sygnatura dawnej Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu
• Lumen animae (wariant wersji C)
  Łacina. 2. ćwierć XIV w. Papier. Południowe Niemcy lub Austria. K. 102