Prussica, Baltica, Pomeranica

W kolekcji wydawnictw z XIX i pierwszej połowy XX w. bogato reprezentowane są prace naukowe i popularnonaukowe poświęcone dziejom miejscowości z terenu Pomorza, Warmii i Mazur oraz szeroko rozumianej strefy nadbałtyckiej (od Szczecina po Tallinn). Występują w niej również publikacje regionalne z terenu Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Nie brakuje także druków o charakterze dokumentacyjnym, informacyjnym i fachowym, rejestrujących bieżące wydarzenia społeczne, polityczne, kulturalne i religijne. W tej grupie szczególnie istotne są wydawnictwa polskojęzyczne z terenu byłych pruskich prowincji Westpreussen i Ostpreussen, wśród których wyróżniają się rzadkie druki oficyn wydawniczych zasłużonych dla podtrzymania polskości w okresie przed 1920 r.

Nabożeństwo dla ludu katolickiego zawierające modlitwy poranne, wieczorne, podczas mszy ś.-przy przyjmowaniu Sakramentu pokuty i Najś. Sakramentu wraz z używańszemi pieśniami, potrójnym śpiewem podczas mszy ś. i nieszporów - s. tyt.

Warto tu zwrócić uwagę na publikacje “ojca prasy polskiej na Pomorzu” Julijana Walentego Prejsa (1820-1904), chełmińskiego działacza narodowego Józefa Gółkowskiego (1787-1871), książki dla ludu tłoczone przez Walentego Fiałka (1852-1932) oraz wybór książek pochodzących z toruńskiej oficyny Buszczyńskich czy z drukarni pelplińskiego Pielgrzyma. Uzupełnieniem zbioru druków pomorskich z okresu pruskiego są wydawnictwa polskie z lat międzywojennych tłoczone przez grudziądzkie Zakłady Graficzne Wiktora Kulerskiego, toruńską Drukarnię Robotniczą, Gazetę Kaszubską z Wejherowa oraz urzędy państwowe byłego województwa pomorskiego.

Das Königliche Kadettenhaus zu Culm : 1776-1876 - s. tyt.

Aus Polens und Kurlands letzten Tagen : Memoiren des Baron Karl Heinrich Heyking (1752-1796) - s. tyt.

Die Erbebücher der Stadt Riga 1384-1579 - s. tyt.

Nie mniej unikatowe są przykłady produkcji niemieckich oficyn wydawniczych, które były przeznaczone dla polskojęzycznej ludności państwa pruskiego. Warto tu wymienić m.in. teksty tłoczone przez zakład drukarski Hartunga z Królewca, brodnickiego drukarza Carla Augusta Koehlera (1820-1879), Jakuba Preussa z Ełku, Lohdego z Chełmna czy Verlag von Johann Ludwig Sakuth z Szillen.

Die Werke der bildenden Kunst und des Kunstgewerbes in Thorn bis zum Ende des Mittelalters - s. 1.

Dużą grupę obiektów stanowią wydawnictwa źródłowe do dziejów strefy nadbałtyckiej. W znakomitej większości pochodzą one z historycznych księgozbiorów poniemieckich, które po II wojnie światowej zostały zabezpieczone przez przedstawicieli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Bogato reprezentowane są publikacje pochodzące z królewieckiego ośrodka wydawniczego, druki z terenu państw nadbałtyckich (szczególnie wydawnictwa ryskie) oraz regionalne druki z miast pomorskich, warmińskich i mazurskich. Przeważają teksty o tematyce historycznej, przedstawiające dzieje rodów, historię kościołów i związków wyznaniowych oraz funkcjonowanie szkolnictwa na Pomorzu.

Katalog wystawy obrazów Waltera Leistikowa z okazji 20-lecia zgonu artysty urodzonego w Bydgoszczy 1865 r. : Muzeum Miejskie w Bydgoszczy, grudzień 1928-styczeń 1929. - s.2-3.

Regulamin Kasy Samopomocy Koleżeńskiej przy Kole Z. Z. M., Inowrocław ; Regulamin Kasy Samopomocy Koleżeńskiej przy Kole Związku Zawodowego Maszynistów, Inowrocław. - okładka

Ustawy Drukarni Robotniczej w Toruniu : Eingetragene Genossenschaft mit beschränkter Haftpflicht. - s. 1.

Kolekcja obejmuje także dzieła przedstawiające działalność artystyczną miast Pomorza, Warmii i Mazur, a ponadto przewodniki i informatory turystyczne miast nadbałtyckich oraz druki urzędowe instytucji pruskich. Reprezentowane są również publikacje wspomnień, korespondencji oraz twórczości literackiej osób związanych z terenami strefy nadbałtyckiej.

Poprzedni Następny