Rękopisy średniowieczne

W zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu znajdują się 72 średniowieczne kodeksy powstałe od początków XII do początków XVI w. na obszarze Rzeszy Niemieckiej, we Włoszech, w Paryżu, Pradze, w Prusach Krzyżackich oraz w Persji. W ramach projektu zdigitalizowano i udostępniono łącznie 14 rękopisów. Znalazło się wśród nich 12 rękopisów tzw. krzyżackich, jeden modlitewnik niderlandzki oraz Dīvān Hāfiza zawierający mistyczne liryki jednego z najsłynniejszych perskich poetów. Wszystkie wykazują ogromne bogactwo treści i zdobień.

Index wybranych kart i opraw

Wśród rękopisów krzyżackich na uwagę zasługują trzy kodeksy z księgozbioru Jana Albrechtau – kanonika i dziekana kapituły katedralnej w Królewcu (1401-1411). Dwa z nich zawierają na wewnętrznej stronie górnej okładki rysunki Chrystusa ukrzyżowanego, naniesione przypuszczalnie przez właściciela księgozbioru (Komentarz… i Zbiór traktatów...). Modlitewnik niderlandzki został nabyty przez toruńską książnicę uniwersytecką w 1968 r. 

Modlitewnik (m. in. Geert Groote, Vigiliae defunctorum, Komuniongebete)

Statuty zakonu krzyżackiego

Dīvān Hāfiza

Rękopisy zgromadzone na zamku w Tapiawie na północ od Królewca, zostały w latach 40. XVI w. umieszczone przez księcia Albrechta Hohenzollerna – ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego i pierwszego świeckiego władcę Prus - w bibliotece zamkowej w Królewcu. Książę Albrecht włączył do zbiorów zamkowych także księgozbiór dawnej krzyżackiej kapituły katedralnej w Królewcu. Na początku XIX w. zbiory biblioteki zamkowej połączono z księgozbiorem Biblioteki Uniwersyteckiej, tworząc Królewską (od 1918 r. Państwową) i Uniwersytecką Bibliotekę w Królewcu (od 1946 r. Kaliningrad). Do początku 1944 r. najcenniejsze zbiory Państwowej Biblioteki w Królewcu – wśród nich rękopisy „krzyżackie” i rękopis perski – ewakuowano do Słobit i Karwin pod Pasłękiem (na terenie dawnych Prus Wschodnich). W pierwszej połowie 1946 r. księgozbiór ten został zabezpieczony przez Inspektorat Szkolny w Pasłęku, a w lipcu tego roku przekazany Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu. 

Pochodzenie ksiąg rękopiśmienych

Poprzedni Następny