Ostatnie chwile Kopernika

Pozycja

Twórca
Aleksander Lesser (1814–1884)
Tytuł
Ostatnie chwile Kopernika
Opis
Heliograwiura V. Angerera według obrazu Aleksandra Lessera z 1873 r. Źródło: Album malarzy polskich w sztychach, wyd. Skład Główny u Maurycego Robiczka w Warszawie w 1884 r. Druk. Tow. Rozprzestrz. Sztuk Pięknych w Wiedniu. Artysta przedstawił Mikołaja Kopernika siedzącego w fotelu we wnętrzu komnaty, w otoczeniu przyjaciół. Astronom resztkami sił dotyka prawą ręką księgi – swojego świeżo wydanego dzieła De revolutionibus. Oczywiście fakt ten trudno potwierdzić. Jest to raczej życzeniowe myślenie artysty, który przedstawił taką właśnie wizję ostatnich chwil Kopernika. Ignacy Polkowski (1833–1888) tak opisuje wcześniejszą wersję tego obrazu Śmierć Mikołaja Kopernika (szkic węglem na bibule), autorstwa Aleksandra Lessera z ok. 1873 r., w Albumie Mikołaja Kopernika, wydanym staraniem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu w czterechsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, Gniezno, 1873, [Tablica XIV]:

„Oryginał wykonany na bibule węglem przedstawia 12 osób. Na pierwszym planie siedzi dogorywający Kopernik, którego podtrzymuje sługa jego Polonus. Lewa ręka oparta o poręcz krzesła, prawą dotyka księgi swego nieśmiertelnego De revolutionibus, które mu otwiera poseł z Norymbergi od Retyka, pono sam drukarz Petrejus, przy nim Junkier niemiecki wzięty dla bezpieczeństwa w podróży. Obok ze złożonymi rękoma biskup Dantyszek, a za nimi u drzwi troje ubogich. Po stronie lewej klęczy duchowny Dominikanin, dalej 2 młodszych księży i starzec z brodą, może Kanonik Donner, który był w ostatniej chwili zgonu Kopernika. Wnętrze przedstawia pokój uczonego. Na półce glob ziemski, trupia główka i kilka książek w niszy, sfera niebieska, narzędzia paralaktyczne i kątomierz, przez okno widać szczyt Katedry, przy oknie stalugi może z portretem astronoma”.
Technika
Heliograwiura
Format
23,2x29,2 cm
Data
1884
Wydawca
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu
Typ
Grafika
Sygnatura
G.2046
Prawa
Domena publiczna
Właściciel
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu